Referenzwerte pädiatrische Endokrinologie: Endokrinologische Parameter
In diesem Kapitel werden die Referenzwerte für endokrinologische Parameter bei Kindern und Jugendlichen zusammengefasst.
Parameter Synonym | Serum (S) Plasma (P) | Methode | Referenz | Umrechnungsfaktor | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|
ACTH | P | Immunoassay (ECLIA), Roche Analyseautomat Cobas 6000 | 7,2–63,3 pg/ml | pg/ml × 0,22 = pmol/l pmol/l × 4,55 = pg/ml | |||
S | Alter | liegend | stehend | ng/dl × 0,0277 = nmol/l nmol/l × 36 = ng/dl | |||
2 Tage bis 3 Monate | 50–120 ng/dl | – | |||||
4 Monate bis 3 Jahre | 20–50 ng/dl | 20–90 ng/dl | |||||
4–14 Jahre | 3–20 ng/dl | 17–50 ng/dl | |||||
>15 Jahre | 2–10 ng/dl | 6–30 ng/dl | |||||
Cortisol | S | Immunoassay (ECLIA), Roche Analyseautomat Cobas 6000 | 1. Tageshälfte | 6,2–19,4 μg/dl | μg/dl × 27,6 = nmol/l nmol/l × 0,0362 = μg/dl | ||
2. Tageshälfte | 2,3–11,9 μg/dl | ||||||
S | Immunoassay (ECLIA), Roche Analyseautomat Cobas 6000 | 0,5–3,0 μg/l | |||||
DHEA Dehydroepiandrosteron | S | Radioimmunoassay (RIA) Gamma Counter LKB Wallac 1277 | Alter | weiblich | männlich | ng/dl × 0,0347 = nmol/l nmol/l × 28,8 = ng/dl | |
0–8 Jahre | 0,3–2 μg/l | 0,3–2,2 μg/l | |||||
9–10 Jahre | 0,5–3,5 μg/l | 0,3–2,5 μg/l | |||||
11–12 Jahre | 0,5–5,5 μg/l | 0,3–3,5 μg/l | |||||
13–14 Jahre | 0,6–9 μg/l | 0,9–6 μg/l | |||||
15–120 Jahre | 1–8 μg/l | 1,5–9 μg/l | |||||
DHEA-S Dehydroepiandrosteron-Sulfat | S | Immunoassay (ECLIA), Roche Analyseautomat Cobas 6000 | Alter | weiblich | männlich | μg/dl × 0,0256 = μmol/l μmol/l × 39 = μg/dl | |
0–7 Tage | 108–607 μg/dl | ||||||
7–31 Tage | 31–431 μg/dl | ||||||
1–12 Monate | 3,4–124 μg/dl | ||||||
1–4 Jahre | 0,5–19,4 μg/dl | ||||||
4–10 Jahre | 2,8–85,2 μg/dl | ||||||
10–14 Jahre | 33,9–280 μg/dl | 24,4–247 μg/dl | |||||
14–19 Jahre | 65,1–368 μg/dl | ||||||
10–19 Jahre | 70,2–492 μg/dl | ||||||
19–24 Jahre | 148–407 μg/dl | 211–492 μg/dl | |||||
24–34 Jahre | 98,8–340 μg/dl | 160–449 μg/dl | |||||
34–44 Jahre | 60,9–337 μg/dl | 88,9–472 μg/dl | |||||
44–54 Jahre | 35,4–256 μg/dl | 44,3–331 μg/dl | |||||
54–64 Jahre | 18,9–205 μg/dl | 51,7–295 μg/dl | |||||
64–74 Jahre | 9,4–246 μg/dl | 33,6–249 μg/dl | |||||
74–120 Jahre | 12–154 μg/dl | 16,2–123 μg/dl | |||||
DHT | S | Alter | weiblich | männlich | ng/dl × 0,0344 = nmol/l nmol/l × 29 = ng/dl | ||
1–3 Monate | 5–30 ng/dl | 7–80 ng/dl | |||||
0,5–8 Jahre | 2–10 ng/dl | 5–20 ng/dl | |||||
9–12 Jahre | 5–10 ng/dl | 10–30 ng/dl | |||||
13–14 Jahre | 7–20 ng/dl | 20–40 ng/dl | |||||
>15 Jahre | 4–22 ng/dl | 30–90 ng/dl | |||||
FSH | S | Immunoassay (ECLIA), Roche Analyseautomat Cobas 6000 | Alter | weiblich | männlich | mIU/ml × (25 oder) 44 = ng/ml mIU/ml = IU/l | |
0–6 Monate | 0,1–13 mIU/ml | 0,1–4 mIU/ml | |||||
0,5–10 Jahre | 0,1–6 mIU/ml | 0,1–3 mIU/ml | |||||
11–12 Jahre | 0,1–7 mIU/ml | 0,1–5 mIU/ml | |||||
13–14 Jahre | 1,0–9 mIU/ml | 0,1–6 mIU/ml | |||||
15–18 Jahre | 1–10 mIU/ml | ||||||
Erwachsene | 1,5–12,4 IU/l | ||||||
Follikelphase | 3,5–12,5 IU/l | ||||||
Ovulationsphase | 4,7–21,5 IU/l | ||||||
1,7–7,7 IU/l | |||||||
Postmenopause | 25,8–134,8 IU/l | ||||||
S | <100 pg/ml | pg/ml × 0,455 = pmol/l pmol/l × 2,2 = pg/ml | |||||
P | 50–200 pg/ml | pg/ml × 0,287 = pmol/l pmol/l × 3,48 = pg/ml | |||||
IGF-1 Insulin-like growth factor 1, Somatomedin-C | S | Chemilumineszenz (DPC Biermann Immunoassay Analyseautomat Immulite 2500) | Abb. 1 | ng/ml × 0,007 = IU/ml IU/ml × 136 = ng/ml | |||
IGFBP-3 Insulin-like growth factor binding protein 3 | S | Chemilumineszenz (DPC Biermann Immunoassay Analyseautomat Immulite 2500) | Abb. 2 | ng/ml × 0,131 = nmol/l nmol/l × 7,64 = ng/ml | |||
S | Immunoassay (ECLIA), Roche Analyseautomat Cobas 6000 | Erwachsene | 2,6–24,9 mU/l (nüchtern) | μIU/ml × 0,042 = ng/ml ng/ml × 24 = μIU/l μIU/ml × 7,17 = pmol pmol/l × 0,139 = μIU ng/ml × 172 = pmol/l pmol/l × 0,0058 = ng/ml (μIU/ml = mIU/l) | |||
LH Luteinisierendes Hormon, Lutropin | S | Alter | weiblich | männlich | mIU/ml × 7 (oder 15) = ng/ml mIU/ml = IU/l | ||
0–6 Monate | 4,0–10 mIU/ml | 4,0–10 mIU/ml | |||||
0,5–10 Jahre | 0,1–4 mIU/ml | 0,1–4 mIU/ml | |||||
11–14 Jahre | 0,1–5 mIU/ml | 0,1–5 mIU/ml | |||||
15–18 Jahre | 1,0–10 mIU/ml | ||||||
Follikelphase | 1,0–4 mIU/ml | ||||||
Zyklusmitte | 20,0–40 mIU/ml | ||||||
Lutealphase | 1,0–4 mIU/ml | ||||||
E2 Östradiol | S | Alter | weiblich | männlich | pg/ml × 3,67 = pmol/l pmol/l × 0,27 = pg/ml | ||
1–12 Monate | 7–40 pg/ml | 1–30 pg/ml | |||||
1–10 Jahre | 4–20 pg/ml | 3–12 pg/ml | |||||
11–12 Jahre | 5–60 pg/ml | 7–14 pg/ml | |||||
13–14 Jahre | 6–100 pg/ml | 10–25 pg/ml | |||||
>15 Jahre | 10–40 pg/ml | ||||||
Follikelphase | 20–240 pg/ml | ||||||
Lutealphase | 60–200 pg/ml | ||||||
E1 Östron | S | Alter | weiblich | männlich | pg/ml × 3,7 = pmol/l pmol/l × 0,27 = pg/ml | ||
1–12 Monate | 5–25 pg/ml | – | |||||
1–10 Jahre | 5–20 pg/ml | 5–15 pg/ml | |||||
11–12 Jahre | 7–40 pg/ml | 8–22 pg/ml | |||||
13–14 Jahre | 10–70 pg/ml | 15–25 pg/ml | |||||
15–18 Jahre | 15–80 pg/ml | 20–45 pg/ml | |||||
PTH Parathormon, Parathyrin | P | Festphasengebundener Chemilumineszenz-Sandwich-Assay (DPC Biermann Analyseautomat Immulite 2500), Intaktes PTH Firma DPC, Kreuzreaktivität zu PTH 7–84 ca. 44 % | 16–87 pg/ml | pg/ml × 0,11 = pmol/ pmol/l × 9,1 = pg/ml 1 pg/ml = 0,1053 pmol/l | |||
Gelbkörperhormon | S | Immunoassay (ECLIA), Roche Analyseautomat Cobas 6000 | Erwachsene | weiblich | männlich | ng/dl × 0,0318 = nmol/l nmol/l × 31,4 = ng/dl | |
Follikelphase | 0,20–1,50 μg/l | 0,20–1,40 μg/l | |||||
Ovulationsphase | 0,80–3,00 μg/l | ||||||
Lutealphase | 1,70–27,00 μg/l | ||||||
Postmenopause | 0,10–0,80 μg/l | ||||||
PRL | S | Alter und Zustand | weiblich | männlich | ng/ml × 20 bzw. 32,5 = mIU/l (μIU/ml) | ||
1 Woche | 30,0–150 ng/ml | ||||||
nach 1 Woche | 2,5–18 ng/ml | ||||||
Gravidität, Laktation | >100 ng/ml | ||||||
17-Hydroxypregnenolon | S | Alter | weiblich | männlich | ng/ml × 3 = nmol/l nmol/l × 0,33 = ng/ml | ||
1 Woche | 0,1–30 ng/ml | ||||||
1–12 Monate | 0,1–3 ng/ml | ||||||
2–9 Jahre | 0,1–2 ng/ml | ||||||
10–12 Jahre | 0,3–3 ng/ml | ||||||
>13 Jahre | 1,0–5,5 ng/ml | 0,6–3 ng/ml | |||||
17-α-Hydroxyprogesteron | S | ELISA (Firma Fa. IBL) | 17-α-Hydroxyprogesteron nicht extrahiert | ng/ml × 3 = nmol/l nmol/l × 0,33 = ng/ml | |||
Alter | weiblich | männlich | |||||
0–31 Tage | >20 μg/l | ||||||
bis 6 Monate | 0,24–3,19 μg/l | ||||||
7–12 Monate | 0,03–1,35 μg/l | ||||||
1–8 Jahre | 0–0,87 μg/l | ||||||
8–9 Jahre | 0,2–0,4 μg/l | 0,15–0,65 μg/l | |||||
10–11 Jahre | 0,2–0,7 μg/l | 0,15–0,45 μg/l | |||||
12–14 Jahre | 0,25–1,9 μg/l | 0,15–1,8 μg/l | |||||
15–17 Jahre | 0,35–3,75 μg/l | 0,25–1,8 μg/l | |||||
18–120 Jahre | 0,05–1,60 μg/l | ||||||
nach ACTH-Stimulation | <3 μg/l | 0,45–2,5 μg/l | |||||
Follikelphase | 0,30–1 μg/l | ||||||
Ovulationsphase | 0,2–2,9 μg/l | ||||||
Lutealphase | 1,8–20,00 μg/l | ||||||
Postmenopause | <0,70 μg/l | ||||||
17-α-Hydroxyprogesteron extrahiert | |||||||
0–31 Tage | 0,1–7,45 μg/l | ||||||
bis 6 Monate | 0,06–1,37 μg/l | ||||||
6–12 Monate | 0,05–0,59 μg/l | ||||||
ältere Kinder | keine Referenzwerte, da diese Proben in der Regel ohne Extraktion gemessen werden | ||||||
Erwachsene | |||||||
P | Alter | weiblich | männlich | Plasma-Reninaktivität (PRA) ng/ml × h × 0,278 = ng/l × s ng/l × s × 3,6 = ng/ml × h | |||
liegend | stehend | ||||||
0–3 Monate | 10–500 pg/ml | 20,0–40 ng/ml ×h | – | ||||
3 Monate bis 1 Jahr | 10–60 pg/ml | 6,0–13 ng/ml ×h | – | ||||
1–4 Jahre | 5–100 pg/ml | 2,0–10 ng/ml ×h | 4–12 ng/ml ×h | ||||
4–9 Jahre | 5–100 pg/ml | 1,0–4 ng/ml ×h | 4–12 ng/ml ×h | ||||
> 10 Jahre | 3–50 pg/ml | 0,5–3 ng/ml ×h | 1–8 ng/ml ×h | ||||
SHBG Sexualhormonbindendes Globulin, Sex hormone-binding globulin | S | Immunoassay (ECLIA), Roche Analyseautomat Cobas 6000 | weiblich | männlich | |||
Erwachsene | 26,10–110,00 nmol/l | 14,50–48,40 nmol/l | |||||
Postmenopause | 14,10–68,90 nmol/l | ||||||
S | Immunoassay (ECLIA), Roche Analyseautomat Cobas 6000 | Alter | weiblich | männlich | ng/dl × 0,0347 = nmol/l nmol/l × 28,8 = ng/dl | ||
3–14 Tage | 0,5–20 ng/dl | 10–50 ng/dl | |||||
2–3 Monate | 0,5–20 ng/dl | 80–320 ng/dl | |||||
0,5–8 Jahre | 2,0–15 ng/dl | 2–20 ng/dl | |||||
9–12 Jahre | 5,0–40 ng/dl | 5–100 ng/dl | |||||
13–14 Jahre | 8,0–50 ng/dl | 10–350 ng/dl | |||||
15–16 Jahre | 12,0–60 ng/dl | 270–630 ng/dl | |||||
17–20 Jahre | 20,0–60 ng/dl | >300 ng/dl | |||||
Erwachsene | 0,06–0,82 μg/l | 2,80–8,00 μg/l | |||||
TG | S | Immunoassay (ECLIA), Roche Analyseautomat Cobas 6000 | Alter | ||||
0–6 Tage (Referenzkoll. GEL)a | ≤307 μg/l | ||||||
>6 Tage bis einschl. 3 Monate | ≤228 μg/l | ||||||
>3 Monate bis einschl. 12 Monate | ≤125 μg/l | ||||||
>1 Jahr bis einschl. 6 Jahre | ≤67 μg/l | ||||||
>6 Jahre bis einschl. 11 Jahre | ≤43 μg/l | ||||||
>11 Jahre bis einschl. 20 Jahre | ≤36 μg/l | ||||||
Erwachsene | ≤78 μg/l | ||||||
1. Trimester (Referenzkoll. P)a | ≤54 μg/l | ||||||
2. Trimester | ≤46 μg/l | ||||||
3. Trimester | ≤69 μg/l | ||||||
TT3 Trijodthyronin, gesamt | S | Immunoassay (ECLIA), Roche Analyseautomat Cobas 6000 | Alter | ng/dl × 0,0154 = nmol/l nmol/l × 65,1 = ng/dl pg/ml × 1,54 = pmol/l pmol/l × 0,651 = pg/ml | |||
0–6 Tage (Referenzkoll. GEL)a | 1,12–4,43 nmol/l | ||||||
> 6 Tage bis einschl. 3 Monate | 1,23–4,22 nmol/l | ||||||
> 3 Monate bis einschl. 12 Monate | 1,32–4,07 nmol/l | ||||||
> 1 Jahr bis einschl. 6 Jahre | 1,42–3,80 nmol/l | ||||||
> 6 Jahre bis einschl. 11 Jahre | 1,43–3,55 nmol/l | ||||||
> 11 Jahre bis einschl. 20 Jahre | 1,40–3,34 nmol/l | ||||||
Erwachsene (Referenzkoll. GL3)a | 1,26–2,75 nmol/l | ||||||
TT4 Thyroxin, gesamt | S | Immunoassay (ECLIA), Roche Analyseautomat Cobas 6000 | Alter | μg/dl × 12,9 = nmol/ nmol/l × 0,078 = μg/dl ng/dl × 12,9 = pmol/l pmol/l × 0,078 = ng/dl | |||
0–6 Tage (Referenzkoll. GEL)a | 64,9–239 nmol/l | ||||||
>6 Tage bis einschl. 3 Monate | 69,6–219 nmol/l | ||||||
>3 Monate bis einschl. 12 Monate | 73,0–206 nmol/l | ||||||
>1 Jahr bis einschl. 6 Jahre | 76,6–189 nmol/l | ||||||
>6 Jahre bis einschl. 11 Jahre | 77,1–178 nmol/l | ||||||
>11 Jahre bis einschl. 20 Jahre | 76,1–170 nmol/l | ||||||
Erwachsene (Referenzkoll. GL3)a | 71,4–166 nmol/l | 68,4–125 nmol/l | |||||
FT3 Freies Trijodthyronin | S | Immunoassay (ECLIA), Roche Analyseautomat Cobas 6000 | Alter | ng/dl × 0,0154 = nmol/l nmol/l ×65,1 = ng/dl pg/ml ×1,54 = pmol/l pmol/l×0,651=pg/ml | |||
0–6 Tage (Referenzkoll. GEL)a | 2,65–9,68 pmol/l | ||||||
>6 Tage bis einschl. 3 Monate | 3,00–9,28 pmol/l | ||||||
>3 Monate bis einschl. 12 Monate | 3,30–8,95 pmol/l | ||||||
>1 Jahr bis einschl. 6 Jahre | 3,69–8,46 pmol/l | ||||||
>6 Jahre bis einschl. 11 Jahre | 3,88–8,02 pmol/l | ||||||
>11 Jahre bis einschl. 20 Jahre | 3,93–7,70 pmol/l | ||||||
Erwachsene (Referenzkoll. GL3)a | 3,92–6,74 pmol/l | ||||||
FT4 Freies Tetrajodthyronin | S | Immunoassay (ECLIA), Roche Analyseautomat Cobas 6000 | Alter | μg/dl × 12,9 = nmol/l nmol/l × 0,078 = μg/dl ng/dl × 12,9 = pmol/l pmol/l × 0,078 = ng/dl | |||
0–6 Tage (Referenzkoll. GEL)a | 11,0–32,0 pmol/l | ||||||
>6 Tage bis einschl. 3 Monate | 11,5–28,3 pmol/l | ||||||
>3 Monate bis einschl. 12 Monate | 11,9–25,6 pmol/l | ||||||
>1 Jahr bis einschl. 6 Jahre | 12,3–22,8 pmol/l | ||||||
>6 Jahre bis einschl. 11 Jahre | 12,5–21,5 pmol/l | ||||||
>11 Jahre bis einschl. 20 Jahre | 12,6–21,0 pmol/l | ||||||
Erwachsene (Referenzkoll. GL3)a | 12,8–20,4 pmol/l | ||||||
TSH Thyreoideastimulierendes Hormon | S | Immunoassay (ECLIA), Roche Analyseautomat Cobas 6000 | Alter | μIU/ml = mIU/l | |||
0–6 Tage (Referenzkoll. GEL)a | 0,70–15,2 mIU/l | ||||||
>6 Tage bis einschl. 3 Monate | 0,72–11,0 mIU/l | ||||||
>3 Monate bis einschl. 12 Monate | 0,73–8,35 mIU/l | ||||||
>1 Jahr bis einschl. 6 Jahre | 0,70–5,97 mIU/l | ||||||
>6 Jahre bis einschl. 11 Jahre | 0,60–4,84 mIU/l | ||||||
>11 Jahre bis einschl. 20 Jahre | 0,51–4,30 mIU/l | ||||||
Erwachsene (Referenzkoll. GL3)a | 0,44–3,77 mIU/l | ||||||
ADH | P | Funktionstest Stimulation: Durstversuch/Suppression: erhöhte Flüssigkeitszufuhr | Zustand | pg/ml × 0,922 = pmol/l pmol/l × 1,08 = pg/ml | |||
bei Serumosmolalität 285–290 mosm/kg | 1,2–3,8 pg/ml | ||||||
bei Serumosmolalität >290 mosm/kg | 2,0–12 pg/ml | ||||||
bei Serumosmolalität <285 mosm/kg | <2 pg/ml | ||||||
25-Hydroxyvitamin D (25-OHD) und 1,25-Dihydroxyvitamin D (1,25(OH)2D) | S | Substanz/Alter | 25-OHD ng/ml × 2,5 = nmol/l nmol/l × 0,4 = ng/ml 1,25(OH)2D pg/ml × 2,4 = pmol/l pmol/l × 0,42 = pg/ml | ||||
25-OHD | 10–50 ng/ml | ||||||
1,25(OH)2D | |||||||
Kinder | 30–90 pg/ml | ||||||
Erwachsene | 20–70 pg/ml | ||||||
Somatotropes Hormon (STH) Growth hormone (GH) | S | 0,5–25 ng/ml | ng/ml × 2 = mIU/l mIU/l × 0,5 = ng/ml ng/ml × 0,0465 = nmol/l nmol/l × 21,5 = ng/ml | ||||
ECLIA | |||||||
ELISA |