Skip to main content
Erschienen in: Info Diabetologie 2/2021

30.04.2021 | Demenz | Fortbildung_CME

Diabetes mellitus

Perspektiven präventiver Therapie wider Schlaganfall und Demenz

verfasst von: Prof. Dr. med. Sebastian Jander

Erschienen in: Info Diabetologie | Ausgabe 2/2021

Einloggen, um Zugang zu erhalten

Auszug

Diabetes mellitus und arterielle Hypertonie sind nicht nur Risikofaktoren für ischämische und hämorrhagische Schlaganfälle, sondern bergen auch ein erhöhtes Risiko für kognitive Dysfunktion und Demenzentwicklung. Es zeichnet sich somit ab, dass kardiovaskuläre Risikofaktoren für die "Hirngesundheit" noch entscheidender sind als bisher gedacht. Dieser Beitrag ist ein Überblick über aktuelle pathophysiologische Konzepte und ihre Bedeutung für die Schlaganfall- und Demenzprävention.
Literatur
1.
Zurück zum Zitat Adams HP Jr, Bendixen BH, Kappelle LJ et al. Stroke. 1993;24:35-41 Adams HP Jr, Bendixen BH, Kappelle LJ et al. Stroke. 1993;24:35-41
2.
Zurück zum Zitat Hart RG Diener H-C, Coutts SB et al. Lancet Neurol. 2014;13:429-38 Hart RG Diener H-C, Coutts SB et al. Lancet Neurol. 2014;13:429-38
3.
Zurück zum Zitat Kang DW, Chalela JA, Ezzeddine MA, Warach S. Arch Neurol. 2003;60:1730-4 Kang DW, Chalela JA, Ezzeddine MA, Warach S. Arch Neurol. 2003;60:1730-4
4.
Zurück zum Zitat Wardlaw JM Smith C, Dichgans M. Lancet Neurol. 2013;12:483-97 Wardlaw JM Smith C, Dichgans M. Lancet Neurol. 2013;12:483-97
5.
Zurück zum Zitat Sanna T, Diener H-C, Passman RS et al. N Engl J Med. 2014;370:2478-86 Sanna T, Diener H-C, Passman RS et al. N Engl J Med. 2014;370:2478-86
6.
Zurück zum Zitat Perez MV, Mahaffey KW, Hedli H et al. N Engl J Med. 2019;381:1909-17 Perez MV, Mahaffey KW, Hedli H et al. N Engl J Med. 2019;381:1909-17
7.
Zurück zum Zitat Hart RG, Sharma M, Mundl H et al. N Engl J Med. 2018;378:2191-201 Hart RG, Sharma M, Mundl H et al. N Engl J Med. 2018;378:2191-201
8.
Zurück zum Zitat Diener H-C, Sacco RL, Easton JD et al. N Engl J Med. 2019;380:1906-17 Diener H-C, Sacco RL, Easton JD et al. N Engl J Med. 2019;380:1906-17
9.
Zurück zum Zitat Ruff CT Giugliano RP, Braunwald E et al. Lancet. 2014;383:955-62 Ruff CT Giugliano RP, Braunwald E et al. Lancet. 2014;383:955-62
10.
Zurück zum Zitat Diener H-C Connolly SJ, Ezekowitz MD et al. Lancet Neurol. 2010;9:1157-63 Diener H-C Connolly SJ, Ezekowitz MD et al. Lancet Neurol. 2010;9:1157-63
11.
Zurück zum Zitat Johnston SC, Easton JD, Farrant M et al. N Engl J Med. 2018;379:215-25 Johnston SC, Easton JD, Farrant M et al. N Engl J Med. 2018;379:215-25
12.
Zurück zum Zitat Johnston SC, Elm JJ, Easton JD, et al. Circulation. 2019;140:658-64 Johnston SC, Elm JJ, Easton JD, et al. Circulation. 2019;140:658-64
13.
Zurück zum Zitat Patti G, Sticchi A, Bisignani A et al. Am J Cardiol. 2019;124(4):627-35 Patti G, Sticchi A, Bisignani A et al. Am J Cardiol. 2019;124(4):627-35
14.
Zurück zum Zitat Benavente OR, Hart RG, McClure LA et al. SPS3 Investigators. N Engl J Med. 2012;367:817-25 Benavente OR, Hart RG, McClure LA et al. SPS3 Investigators. N Engl J Med. 2012;367:817-25
15.
Zurück zum Zitat Bowman L, Mafham M, Wallendszu K et al. ASCEND Study Collaborative Group. N Engl J Med. 2018;379:1529-39 Bowman L, Mafham M, Wallendszu K et al. ASCEND Study Collaborative Group. N Engl J Med. 2018;379:1529-39
16.
Zurück zum Zitat Larsson SC, Scott RA, Traylor M et al. Neurology. 2017;89:454-60 Larsson SC, Scott RA, Traylor M et al. Neurology. 2017;89:454-60
17.
Zurück zum Zitat Bangalore S, Toklu B, Gianos E et al. Am J Med. 2017;130:707-19 Bangalore S, Toklu B, Gianos E et al. Am J Med. 2017;130:707-19
18.
Zurück zum Zitat Cushman WC, Evans GW, Byington RP et al. ACCORD Study Group. N Engl J Med. 2010;362:1575-85 Cushman WC, Evans GW, Byington RP et al. ACCORD Study Group. N Engl J Med. 2010;362:1575-85
19.
Zurück zum Zitat Amarenco P, Bogousslavsky J, Callahan A 3rd et al. N Engl J Med. 2006;355:549-59 Amarenco P, Bogousslavsky J, Callahan A 3rd et al. N Engl J Med. 2006;355:549-59
20.
Zurück zum Zitat Callahan A, Amarenco P, Goldstein LB et al. Arch Neurol. 2011;68:1245-51 Callahan A, Amarenco P, Goldstein LB et al. Arch Neurol. 2011;68:1245-51
21.
Zurück zum Zitat Amarenco P, S Kim, Labreuche J et al. N Engl J Med. 2020;382:9-19 Amarenco P, S Kim, Labreuche J et al. N Engl J Med. 2020;382:9-19
22.
Zurück zum Zitat Amarenco P , S Kim, Labreuche J et al. Stroke. 2020;51:1231-9 Amarenco P , S Kim, Labreuche J et al. Stroke. 2020;51:1231-9
23.
Zurück zum Zitat Mitsios JP, Ekinci EI, Mitsios GP et al. J Am Heart Assoc. 2018;7(11):e007858. Mitsios JP, Ekinci EI, Mitsios GP et al. J Am Heart Assoc. 2018;7(11):e007858.
24.
Zurück zum Zitat Griffin SJ, Leaver JK, Irving GJ et al. Diabetologia. 2017 Sep;60:1620-1629. Griffin SJ, Leaver JK, Irving GJ et al. Diabetologia. 2017 Sep;60:1620-1629.
25.
Zurück zum Zitat Kernan WN, Viscoli CM, Furie KL et al. N Engl J Med. 2016;374:1321-31 Kernan WN, Viscoli CM, Furie KL et al. N Engl J Med. 2016;374:1321-31
26.
Zurück zum Zitat Palmer SC, Tendal B, Mustafa RA et al. BMJ. 2021;372:m4573. Palmer SC, Tendal B, Mustafa RA et al. BMJ. 2021;372:m4573.
27.
Zurück zum Zitat Gerstein HC, Hart R, Colhoun HM et al. Lancet Diabetes Endocrinol. 2020;8:106-14 Gerstein HC, Hart R, Colhoun HM et al. Lancet Diabetes Endocrinol. 2020;8:106-14
28.
Zurück zum Zitat Olsson B, Lautner R, Andreasson U et al. Lancet Neurol. 2016;15:673-84 Olsson B, Lautner R, Andreasson U et al. Lancet Neurol. 2016;15:673-84
29.
Zurück zum Zitat Viswanathan A, Rocca WA, Tzourio C. Neurology. 2009;72:368-74 Viswanathan A, Rocca WA, Tzourio C. Neurology. 2009;72:368-74
30.
Zurück zum Zitat Barnes DE, Yaffe K. Lancet Neurol. 2011;10:819-28 Barnes DE, Yaffe K. Lancet Neurol. 2011;10:819-28
31.
Zurück zum Zitat Ahtiluoto S, Polvikoski T, Peltonen M et al. Neurology. 2010;75:1195-202 Ahtiluoto S, Polvikoski T, Peltonen M et al. Neurology. 2010;75:1195-202
32.
Zurück zum Zitat Abner EL, Nelson PT, Kryscio RT et al. Alzheimers Dement. 2016;12:882-9 Abner EL, Nelson PT, Kryscio RT et al. Alzheimers Dement. 2016;12:882-9
33.
Zurück zum Zitat Arnold SE, Arvanitakis Z, Macauley-Rambach SL et al. Nat Rev Neurol. 2018 Mar;14:168-81 Arnold SE, Arvanitakis Z, Macauley-Rambach SL et al. Nat Rev Neurol. 2018 Mar;14:168-81
34.
Zurück zum Zitat Kullmann S Kleinridders A, Smal DM et al. Lancet Diabetes Endocrinol. 2020;8:524-534. Kullmann S Kleinridders A, Smal DM et al. Lancet Diabetes Endocrinol. 2020;8:524-534.
35.
Zurück zum Zitat Talbot K, WangH-Y, Kazi H et al. J Clin Invest. 2012;122:1316-38 Talbot K, WangH-Y, Kazi H et al. J Clin Invest. 2012;122:1316-38
36.
Zurück zum Zitat Brüning JC, Gautam D, Burks DJ et al. Science. 2000;289:2122-5 Brüning JC, Gautam D, Burks DJ et al. Science. 2000;289:2122-5
37.
Zurück zum Zitat Heni M, Schöpfer P, Peter A et al. Acta Diabetol. 2014;51:679-81 Heni M, Schöpfer P, Peter A et al. Acta Diabetol. 2014;51:679-81
38.
Zurück zum Zitat Launer LJ, Miller ME, Williamson JD et al. Lancet Neurol. 2011;10:969-77 Launer LJ, Miller ME, Williamson JD et al. Lancet Neurol. 2011;10:969-77
39.
Zurück zum Zitat Biessels GJ, Verhagen C, Janssen J et al. Diabetes Care. 2019;42:1930-8 Biessels GJ, Verhagen C, Janssen J et al. Diabetes Care. 2019;42:1930-8
40.
Zurück zum Zitat Cukierman-Yaffe T, Gerstein HC, Colhoun HM et al. Lancet Neurol. 2020;19:582-90 Cukierman-Yaffe T, Gerstein HC, Colhoun HM et al. Lancet Neurol. 2020;19:582-90
41.
Zurück zum Zitat Craft S, Baker LD, Montine TJ et al. Arch Neurol. 2012;69:29-38 Craft S, Baker LD, Montine TJ et al. Arch Neurol. 2012;69:29-38
42.
Zurück zum Zitat Craft S, Raman R, Chow TW et al. JAMA Neurol. 2020;77:1099-109 Craft S, Raman R, Chow TW et al. JAMA Neurol. 2020;77:1099-109
Metadaten
Titel
Diabetes mellitus
Perspektiven präventiver Therapie wider Schlaganfall und Demenz
verfasst von
Prof. Dr. med. Sebastian Jander
Publikationsdatum
30.04.2021
Verlag
Springer Medizin
Erschienen in
Info Diabetologie / Ausgabe 2/2021
Print ISSN: 1865-5459
Elektronische ISSN: 2196-6362
DOI
https://doi.org/10.1007/s15034-021-3686-0

Weitere Artikel der Ausgabe 2/2021

Info Diabetologie 2/2021 Zur Ausgabe

Info Pharm

infopharm

Passend zum Thema

ANZEIGE

Leitlinien-Update und neue Pocket-Leitlinie vorgestellt von Prof. Möllmann

Die neue Leitlinie zur Behandlung von Herzklappenerkrankungen der European Society of Cardiology (ESC) und der European Association for Cardio-Thoracic Surgery (EACTS) ist ab jetzt als deutschsprachige Pocket-Leitlinien abrufbar. Die wichtigsten Neuerungen des Updates finden Sie hier von Prof. Dr. Helge Möllmann aus Dortmund für Sie zusammengefasst.

ANZEIGE

Expertenrat: Wer profitiert vom Vorhofohr-Verschluss

Der interventionelle Verschluss des linken Vorhofohrs ist eine in den Leitlinien empfohlene Alternative zur oralen Antikoagulation bei Menschen mit Vorhofflimmern. Bei welchen Patientinnen und Patienten Sie konkret an diese Alternative denken sollten – dazu gibt Kardiologe PD Dr. Zisis Dimitriadis alltagstaugliche Tipps.

ANZEIGE

Abbott Structural Heart

Content Hub

Wir helfen Menschen mit Strukturellen Herzerkrankungen ihre Lebensqualität zu verbessern. Entdecken Sie unser einzigartiges Produktportfolio für ihre Patienten.

Abbott Medical GmbH