Changes in Assumption Day Herbal Bouquets in Poland: A Nineteenth Century Study Revisited¹

Abstract

Changes in Assumption Day Herbal Bouquets in Poland: A Nineteenth Century Study Revisited. The aim of this study is to compare a list of plants blessed in herbal bouquets on Assumption Day (August 15th) in Poland over a century ago with the bouquets blessed in the same locations in 2009. Assumption Day has been the main occasion when plants are blessed in Polish Roman Catholic churches for centuries. Such bouquets, composed of medicinal herbs and crop plants, are long believed to possess apotropaic properties. In 1894–1899, Seweryn Udziela made an herbarium documenting the composition of these bouquets (over 100 species) in 13 locations in the Kraków area. In 2009, 482 bouquets were photographed on Assumption Day and the plant species were identified. Results indicate that only half the species from Udziela’s list are still blessed. A total of 233 taxa were found in the bouquets in 2009, an average of nine species per bouquet. The proportion of cultivated ornamentals has increased over time, whereas the proportion of wild species and dry grassland plants has decreased. The proportion of crop plants, as well as species from grassland and forest habitats, remained the same. The most commonly blessed species were Solidago spp., Tanacetum vulgare, Dahlia sp., Sanguisorba officinalis, Anethum graveolens, Achillea millefolium, Mentha spp., Zinnia elegans, Triticum sp., Avena sativa, and Sorbus aucuparia. The tradition of blessing bouquets continues, although the composition of the plant species has changed. These changes are due to alterations in the surrounding vegetation and the species of plants in cultivation, the transformation of species’ value from medicinal and apotropaic, the maintenance of floral traditions, and artistic competition.

Résumé

Jeden wiek zmian w bukietach zielnych święconych w dniu Matki Boskiej Zielnej w Polsce.. Możliwość przeprowadzenia diachronicznych badań porównawczych XIX–wiecznego studium etnobotanicznego udokumentowanego arkuszami zielnikowymi ze stanem obecnym jest rzadką okazją dla etnobotanika. Celem tych badań było porównanie listy roślin święconych w okolicach Krakowa w dniu Matki Boskiej Zielnej (15 sierpnia) na przełomie XIX i XX wieku oraz obecnie. Zielna jest najważniejszym momentem w roku, kiedy święci się zioła w kościołach rzymsko–katolickich. Bukietom tym, złożonym z ziół i plonów przypisywano też własności apotropaiczne. Prawdopodobniewlatach 1894–99 SewerynUdziela zebrał zielnik złożony z ponad stu gat. roślin święconych w okolicach Krakowa w 13 miejscowościach. W roku 2009 w dniu MB Zielnej zrobiono zdjęcia cyfrowe 482 bukietom święconym w miejscowościach, które badał wcześniej Udziela. Jedynie około połowa święconych dawniej gatunków roślin leczniczych jest w bukietach obecnie. W r. 2009 zanotowano 233 taksony roślin, średnio dziewięć na bukiet. Wzrósł udział gatunków kwiatów ozdobnych, a zmalał udział gatunków suchych muraw i pastwisk. Udział przedstawicieli pozostałych grup (rośliny łąk wilgotnych i ogólnołąkowe, runo leśne, drzewa i krzewy, rośliny uprawne) pozostał na podobnym poziomie.