Skip to main content
SpringerLink
Log in

De angst voor terugkeer van kanker

  • Wetenschap
  • Published:
GZ - Psychologie Aims and scope

Samenvatting

Veel mensen die kanker hebben gehad houden last van de angst voor terugkeer van kanker. De impact van deze angst wordt nogal eens over het hoofd gezien en daardoor blijft behandeling achterwege. Ook wordt wel verondersteld dat je deze angst niet kunt of hoeft te behandelen, omdat de angst reëel en invoelbaar is. In dit artikel wordt stilgestaan bij stepped-care behandelopties voor deze angst. Normalisatie, psycho-educatie en zelfmanagement zijn basisinterventies die behulpzaam blijken te zijn. Als dit niet voldoende effect sorteert, is meer gespecialiseerde hulp wenselijk, zoals cognitieve gedragstherapie of mindfulnesstraining.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this article

Log in via an institution

Price excludes VAT (USA)
Tax calculation will be finalised during checkout.

Instant access to the full article PDF.

Institutional subscriptions

Afbeelding 1.

Notes

  1. **In februari 2011 publiceerden L.E. C arlson en M.P. Speca het handboek Mindfulness-based cancer recovery: a step-by-step MBSR approach to help you cope with treatment and reclaim your life.

References

  • Alfano, C.M., & Rowland, J.H. (2006). Recovery issues in cancer survivorship: a new challenge for supportive care. The Cancer Journal, 12, 432-43.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • American Psychiatric Association (2000). Diagnostic and Statistical Manual of mental disorders, fourth edition text revised. Washington DC: Harcourt Book Publishers.

    Book  Google Scholar 

  • Bannink, M., & Gool, A. van (2009). Depressie en angst bij kankerpatiënten. In: Haes, J.C.J.M. de, Gualthérie van Weezel, L.M. & Sanderman, R. (red.) Psychologische patiëntenzorg in de oncologie. Van Gorcum: Assen.

    Google Scholar 

  • Borkovec, T.D., & Sharpless B. (2006). De gegeneraliseerde angststoornis: cognitieve gedragstherapie in het hier en nu (p. 243–80). In: Hayes, S.C., Follette, V.M., & Linehan, M.M. (red.). Mindfulness en acceptatie. Harcourt Book Publishers.

  • Brantley, J. (2004). Angst beheersen met aandacht. Amsterdam: Uitgeverij Nieuwezijds.

    Google Scholar 

  • Carlson, L.E., Labelle, L.E., Garland, S.N., e.a. (2009). Mindfulness-based interventions in oncology. In: Didonna, F. (red.). Handbook of Mindfulness. New York: Springer.

    Google Scholar 

  • Cella, D., Mahon, S., & Donovan, M. (1990). Cancer Recurrence as a Traumatic Event. Behavioural Medicine, 16, 15-22.

    Google Scholar 

  • Eifert, G.H., & Forsynth, J.F. (2007). Acceptance and Commitment Therapy bij angststoornissen. Amsterdam: Uitgeverij Nieuwezijds.

    Google Scholar 

  • Germer, C.K. (2005). Anxiety disorders: befriending fear (p. 152–172). In: Germer, C.K., Siegel, R., & Fulton, P. (red.). Mindfulness and Psychotherapy. New York: The Guilfort Press.

    Google Scholar 

  • Gil, K.M., Mishel, M.H., Belyea, M., e.a. (2004). Triggers of uncertainty about recurrence and long-term treatment side effects in older African American and Caucasian breast cancer survivors. Oncology Nursing Forum, 31, 633-9.

    Article  Google Scholar 

  • Gil, K.M., Mishel, M.H., Belyea, M., e.a. (2006). Benefits of the uncertainty management intervention for African American and white older breast cancer survivors: 20-month outcomes. International Journal of Behavioral Medicine, 13, 286-94.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Herschbach, P., Book, K., Dinkel, A., e.a. (2009). Evaluation of two group therapies to reduce fear of progression in cancer patients. Support Care Cancer. DOI 10.1007/s00520-009-0696-.

  • Hick, S., & Bien, T. (red.) (2008). Mindfulness and therapeutic relationship. New York: The Guilfort Press.

    Google Scholar 

  • Hodges, L.J., & Humphris, G.M. (2009). Fear of recurrence and psychological distress in head and neck cancer patients and their carers. Psycho-Oncology, 18, 841-8.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Kabat-Zinn, J. (1990). Aan de slag met angst, paniek en psychische angst (p. 344–359). In: Handboek meditatief ontspannen. Haarlem: Altamira-Becht.

  • Keirse, M. (2004). Omgaan met ziekte. Tielt: Lannoo.

    Google Scholar 

  • Ledesma, D., & Kumano, H. (2008). Mindfulness-based stress reduction and cancer: a meta-analysis. Psycho-Oncology. DOI:10.1002/pon.1400.

  • Lengacher, C.A., Johnson-Mallard, V., Post-White, J., e.a. (2009). Randomized controlled trial of mindfulness-based stress reduction (MBSR) for survivors of breast cancer. Psycho-Oncology. DOI:10.1002/pon.1529.

  • Llewellyn, C.D., Weinman, J., McGurk, M., e.a. (2008). Can we predict which head and neck cancer survivors develop fears of recurrence? J Psychosom Res, 65, 525-32.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Mast, M.E. (1998). Survivors of breast cancer: illness uncertainty, positive reappraisal, and emotional distress. Oncology Nursing Forum, 25, 555-62.

    PubMed  Google Scholar 

  • Mehnert, A., Lehman, C., Schulte, T., e.a. (2007). Presence of symptom distress and prostrate cancer-related anxiety in patients at the beginning of cancer rehabilitation. Onkologie, 30, 551–6. DOI:10.1159/000108578.

    PubMed  Google Scholar 

  • Mehnert, A., Berg, P., Henrich, G., e.a. (2009). Fear of cancer progression and cancer-related intrusive cognitions in breast cancer survivors. Psycho-Oncology, 18, 1273–80. DOI:10.1002/pon.1481.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Moorey, S., & Greer, S. (2002). Cognitive Behavioural Therapy for people with cancers. Oxford: Oxford University Press.

    Google Scholar 

  • Nelson, J.P. (1996). Struggling to gain meaning: living with the uncertainty of breast cancer. Advances in Nursing Science, 18, 59-76.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Northouse, L.L. (1981). Mastectomy patients and the fear of cancer recurrence. Cancer Nursing, 4, 213-20.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Ronson, A., & Body, J.J. (2002). Psychosocial rehabilitation of cancer patients after curative therapy. Support Care Cancer, 10, 281-91.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Segal, Z., Williams, M., & Teasdale, J. (2004). Aandachtsgerichte cognitieve therapie bij depressie. Amsterdam: Nieuwezijds.

    Google Scholar 

  • Schroevers, M., Lee, M. van der, & Pet, A. (2009). Cognitieve gedragstherapie. In: Haes, J.C.J.M. de, Gualthérie van Weezel, L.M. & Sanderman, R. (red.) Psychologische patiëntenzorg in de oncologie. Assen: Van Gorcum.

    Google Scholar 

  • Schurink, G. (2009a). Mindfulness. Een praktische training in het omgaan met gevoelens en gewoonten. Zaltbommel: Thema.

  • Schurink (2009b). Handouts Mindfulness Exposure en Verwerking bij cursus MBCT.

  • Shennan, C., Payne, S., & Fenlon, D. (2010). What is the evidence for the use of mindfulness-based interventions in cancer care? A review. Psycho-Oncology. DOI:10.1002/pon.1819.

  • Simard, S., & Savard, J. (2009). Fear of cancer recurrence inventory: development and initial validation of a multidimensional measure of fear of cancer recurrence. Supportive Care in Cancer, 17, 241-51.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Skaali, T., Fosså, S.D., Bremnes, R., e.a. (2009). Fear of recurrence in long-term testicular cancer survivors. Psycho-Oncology, 18, 580-8.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Speca, M., Carlson, L.E., Mac Kenzie, M.J., e.a. (2006). Mindfulness-based stress reduction as an intervention for cancer patients, 239–61. In: Baer, R. (red.). Mindfulness-Based Treatment Approaches. Oxford: Elsevier.

    Google Scholar 

  • Völker, C., (2010). Mindfulness en boeddhistische psychologie. GZ-psychologie, 2, 28-33.

    Google Scholar 

  • Wade, T.D., Nehmy, T., Koczwara, B., e.a. (2005). Predicting worries about health after breast cancer surgery. Psycho-Oncology, 14, 503-9.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Whitaker, K.J., Watson, M., & Brewin, C.R. (2009). Intrusive cognitions and their appraisal in anxious cancer patients. Psycho-Oncology, 18, 1147–55. DOI:10.1002/pon.1512.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Whitaker, K.J., Brewin, C.R., & Watson, M. (2008). Intrusive cognitions and anxiety in cancer patients. Journal of Psychosomatic Research, 64, 509-17.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Walen, S.R., Di Guiseppe, R., Dryden, W., e.a. (red.) (2001). Theorie en praktijk van de Rationeel-Emotieve Therapie. Maarsen: Elsevier Gezondheidszorg.

    Article  Google Scholar 

Download references

Author information

Authors and Affiliations

  1. Helen Dowling Instituut, Utrecht, The Netherlands

    C. Völker

  2. http://www.bsl.nl

    M. van der Lee & A. Pet

Authors
  1. C. Völker
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  2. M. van der Lee
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  3. A. Pet
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Corresponding author

Correspondence to C. Völker.

Additional information

De auteurs

oen Völker is gz-psycholoog bij het Helen Dowling Instituut in U trecht en is tevens als eerstelijnspsycholoog werkzaam in de regio Nijmegen en Bemmel. C orrespondentie: cvolker@hdi.nl (www.hdi.nl).

Marije van der Lee is hoofd wetenschappelijk onderzoek bij het Helen Dowling Instituut en cognitief gedragstherapeut®.

Anette Pet is hoofd patiëntenzorg bij het Helen Dowling Instituut, klinisch psycholoog en cognitief gedragstherapeut®.

About this article

Cite this article

Völker, C., van der Lee, M. & Pet, A. De angst voor terugkeer van kanker. GZ - Psychologie 3, 30–38 (2011). https://doi.org/10.1007/s41480-011-0029-0

Download citation

  • Published:

  • Issue Date:

  • DOI: https://doi.org/10.1007/s41480-011-0029-0

Trefwoorden:

Search

Navigation