Abstract
This review describes the catalytic mechanism, substrate specificity, and structural peculiarities of alpha-ketoglutarate dependent nonheme iron dioxygenases catalyzing prolyl hydroxylation of hypoxia-inducible factor (HIF). Distinct localization and regulation of three isoforms of HIF prolyl hydroxylases suggest their different roles in cells. The recent identification of novel substrates other than HIF, namely β2-adrenergic receptor and the large subunit of RNA polymerase II, places these enzymes in the focus of drug development efforts aimed at development of isoform-specific inhibitors. The challenges and prospects of designing isoform-specific inhibitors are discussed.
Similar content being viewed by others
Abbreviations
- β2AR:
-
β2-adrenergic receptor
- bHLH:
-
basic helix-loop-helix structural motif
- CBP:
-
CREB binding protein
- DHB:
-
dihydroxybenzoate
- DMOG:
-
dimethyloxalylglycine
- FDA:
-
Food & Drug Administration
- FIH:
-
factor inhibiting HIF
- FRET:
-
fluorescence resonance energy transfer
- HIF:
-
hypoxia-inducible factor
- MIF:
-
macrophage migration inhibitory factor
- NTAD:
-
N-terminal transactivation domain
- ODD:
-
oxygen degradable domain
- PAS:
-
a protein domain named after three proteins in which it occurs (Per, period circadian protein
- Arnt:
-
aryl hydrocarbon receptor nuclear translocator protein
- Sim:
-
single-minded protein)
- PHD:
-
prolyl hydroxylase domain
- TPEN:
-
N,N,N′,N′-tetra(2-pyridyl)-1,2-ethanediamine
- VHL:
-
von Hippel-Lindau protein
References
Hua, R., and Walz, W. (2006) Crit. Rev. Neurobiol., 18, 5–11.
Okauchi, M., Hua, Y., Keep, R. F., Morgenstern, L. B., Schallert, T., and Xi, G. (2010) Stroke, 41, 375–382.
Regan, R. F., Chen, J., and Benvenisti-Zarom, L. (2004) BMC Neurosci., 5, 34.
Dang, T. N., Bishop, G. M., Dringen, R., and Robinson, S. R. (2011) Glia, 59, 1540–1550.
Robinson, S. R., Dang, T. N., Dringen, R., and Bishop, G. M. (2009) Redox Rep., 14, 228–235.
Dang, T. N., Robinson, S. R., Dringen, R., and Bishop, G. M. (2011) Neurochem. Int. (Epub ahead of print).
Texel, S. J., Zhang, J., Camandola, S., Unger, E. L., Taub, D. D., Koehler, R. C., Harris, Z. L., and Mattson, M. P. (2011) PLoS One, 6, e25077; doi:10.1371/journal.pone.0025077.
Yoon, H., Zhang, Y., Pain, J., Lyver, E. R., Lesuisse, E., Pain, D., and Dancis, A. (2011) Biochem. J., 440, 137–146.
Fredenberg, J. P., Berglund, P. T., and Dieken, H. A. (1996) J. Am. Diet. Assoc., 96, 64–65.
Mu, D., Chang, Y. S., Vexler, Z. S., and Ferriero, D. M. (2005) Exp. Neurol., 195, 407–415.
Freret, T., Valable, S., Chazalviel, L., Saulnier, R., Mackenzie, E. T., Petit, E., Bernaudin, M., Boulouard, M., and Schumann-Bard, P. (2006) Eur. J. Neurosci., 23, 1757–1765.
Baranova, O., Miranda, L. F., Pichiule, P., Dragatsis, I., Johnson, R. S., and Chavez, J. C. (2007) J. Neurosci., 27, 6320–6332.
Nagel, S., Papadakis, M., Chen, R., Hoyte, L. C., Brooks, K. J., Gallichan, D., Sibson, N. R., Pugh, C., and Buchan, A. M. (2011) J. Cereb. Blood Flow Metab., 31, 132–143.
Wang, G. L., Jiang, B. H., Rue, E. A., and Semenza, G. L. (1995) Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 92, 5510–5514.
Wang, G. L., and Semenza, G. L. (1995) J. Biol. Chem., 270, 1230–1237.
Hirota, K., and Semenza, G. L. (2005) Biochem. Biophys. Res. Commun., 338, 610–616.
Tomita, S., and Castillo, P. E. (2012) J. Physiol. (Epub ahead of print).
Scortegagna, M., Morris, M. A., Oktay, Y., Bennett, M., and Garcia, J. A. (2003) Blood, 102, 1634–1640.
Aminova, L. R., Chavez, J. C., Lee, J., Ryu, H., Kung, A., Lamanna, J. C., and Ratan, R. R. (2005) J. Biol. Chem., 280, 3996–4003.
Chen, C., Ostrowski, R. P., Zhou, C., Tang, J., and Zhang, J. H. (2011) J. Neurosci. Res., 88, 2046–2055.
Higashida, T., Kreipke, C. W., Rafols, J. A., Peng, C., Schafer, S., Schafer, P., Ding, J. Y., Dornbos, D., 3rd, Li, X., Guthikonda, M., Rossi, N. F., and Ding, Y. (2011) J. Neurosurg., 114, 92–101.
Higashida, T., Peng, C., Li, J., Dornbos, D., 3rd, Teng, K., Li, X., Kinni, H., Guthikonda, M., and Ding, Y. (2011) Curr. Neurovasc. Res., 8, 44–51.
Yeh, S. H., Ou, L. C., Gean, P. W., Hung, J. J., and Chang, W. C. (2011) Brain Pathol., 21, 249–262.
Lomb, D. J., Desouza, L. A., Franklin, J. L., and Freeman, R. S. (2009) Mol. Pharmacol., 75, 1198–1209.
Xie, L., Xiao, K., Whalen, E. J., Forrester, M. T., Freeman, R. S., Fong, G., Gygi, S. P., Lefkowitz, R. J., and Stamler, J. S. (2009) Sci. Signal., 2, 1–10.
Mikhaylova, O., Ignacak, M. L., Barankiewicz, T. J., Harbaugh, S. V., Yi, Y., Maxwell, P. H., Schneider, M., van Geyte, K., Carmeliet, P., Revelo, M. P., Wyder, M., Greis, K. D., Meller, J., and Czyzyk-Krzeska, M. F. (2008) Mol. Cell Biol., 28, 2701–2717.
Ratan, R. R., Siddiq, A., Aminova, L., Lange, P. S., Langley, B., Ayoub, I., Gensert, J., and Chavez, J. (2004) Stroke, 35, 2687–2689.
Zaman, K., Ryu, H., Hall, D., O’Donovan, K., Lin, K. I., Miller, M. P., Marquis, J. C., Baraban, J. M., Semenza, G. L., and Ratan, R. R. (1999) J. Neurosci., 19, 9821–9830.
Siddiq, A., Aminova, L. R., Troy, C. M., Suh, K., Messer, Z., Semenza, G. L., and Ratan, R. R. (2009) J. Neurosci., 29, 8828–8838.
Siddiq, A., Ayoub, I. A., Chavez, J. C., Aminova, L., Shah, S., LaManna, J. C., Patton, S. M., Connor, J. R., Cherny, R. A., Volitakis, I., Bush, A. I., Langsetmo, I., Seeley, T., Gunzler, V., and Ratan, R. R. (2005) J. Biol. Chem., 280, 41732–41743.
Kaelin, W. G., Jr. (2005) Biochem. Biophys. Res. Commun., 338, 627–638.
Chan, D. A., Sutphin, P. D., Yen, S. E., and Giaccia, A. J. (2005) Mol. Cell Biol., 25, 6415–6426.
Lando, D., Peet, D. J., Whelan, D. A., Gorman, J. J., and Whitelaw, M. L. (2002) Science, 295, 858–861.
Zhang, N., Fu, Z., Linke, S., Chicher, J., Gorman, J. J., Visk, D., Haddad, G. G., Poellinger, L., Peet, D. J., Powell, F., and Johnson, R. S. (2012) Cell Metab., 11, 364–378.
Lendahl, U., Lee, K. L., Yang, H., and Poellinger, L. (2009) Nat. Rev. Genet., 10, 821–832.
Hara, S., Hamada, J., Kobayashi, C., Kondo, Y., and Imura, N. (2001) Biochem. Biophys. Res. Commun., 287, 808–813.
Dann, C. E., 3rd, and Bruick, R. K. (2005) Biochem. Biophys. Res. Commun., 338, 639–647.
Schofield, C. J., and Ratcliffe, P. J. (2005) Biochem. Biophys. Res. Commun., 338, 617–626.
Welford, R. W., Kirkpatrick, J. M., McNeill, L. A., Puri, M., Oldham, N. J., and Schofield, C. J. (2005) FEBS Lett., 579, 5170–5174.
McDonough, M. A., Li, V., Flashman, E., Chowdhury, R., Mohr, C., Lienard, B. M., Zondlo, J., Oldham, N. J., Clifton, I. J., Lewis, J., McNeill, L. A., Kurzeja, R. J., Hewitson, K. S., Yang, E., Jordan, S., Syed, R. S., and Schofield, C. J. (2006) Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 103, 9814–9819.
Elkins, J. M., Hewitson, K. S., McNeill, L. A., Seibel, J. F., Schlemminger, I., Pugh, C. W., Ratcliffe, P. J., and Schofield, C. J. (2003) J. Biol. Chem., 278, 1802–1806.
Price, J. C., Barr, E. W., Hoffart, L. M., Krebs, C., and Bollinger, J. M., Jr. (2005) Biochemistry, 44, 8138–8147.
Hoffart, L. M., Barr, E. W., Guyer, R. B., Bollinger, J. M., Jr., and Krebs, C. (2006) Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 103, 14738–14743.
Wu, M., Moon, H. S., Begley, T. P., Myllyharju, J., and Kivirikko, K. I. (1999) J. Am. Chem. Soc., 121, 587–588.
Choi, K. O., Lee, T., Lee, N., Kim, J. H., Yang, E. G., Yoon, J. M., Lee, T. G., and Park, H. (2005) Mol. Pharmacol., 68, 1803–1809.
Choi, S. M., Choi, K. O., Lee, N., Oh, M., and Park, H. (2006) Biochem. Biophys. Res. Commun., 343, 1002–1008.
Tian, Y. M., Mole, D. R., Ratcliffe, P. J., and Gleadle, J. M. (2006) Biochem. J., 397, 179–186.
Cervera, A. M., Apostolova, N., Luna-Crespo, F., Sanjuan-Pla, A., Garcia-Bou, R., and McCreath, K. J. (2006) Cancer Lett., 233, 131–138.
Hirsila, M., Koivunen, P., Gunzler, V., Kivirikko, K. I., and Myllyharju, J. (2003) J. Biol. Chem., 278, 30772–30780.
Nakayama, K., Frew, I. J., Hagensen, M., Skals, M., Habelhah, H., Bhoumik, A., Kadoya, T., Erdjument-Bromage, H., Tempst, P., Frappell, P. B., Bowtell, D. D., and Ronai, Z. (2004) Cell, 117, 941–952.
Berra, E., Benizri, E., Ginouves, A., Volmat, V., Roux, D., and Pouyssegur, J. (2003) Embo J., 22, 4082–4090.
Lee, S., Nakamura, E., Yang, H., Wei, W., Linggi, M. S., Sajan, M. P., Farese, R. V., Freeman, R. S., Carter, B. D., Kaelin, W. G., Jr., and Schlisio, S. (2005) Cancer Cell, 8, 155–167.
Hewitson, K. S., Schofield, C. J., and Ratcliffe, P. J. (2007) Methods Enzymol., 435, 25–42.
Cho, H., Park, H., and Yang, E. G. (2005) Biochem. Biophys. Res. Commun., 337, 275–280.
Dao, J. H., Kurzeja, R. J., Morachis, J. M., Veith, H., Lewis, J., Yu, V., Tegley, C. M., and Tagari, P. (2009) Anal. Biochem., 384, 213–223.
Tuckerman, J. R., Zhao, Y., Hewitson, K. S., Tian, Y. M., Pugh, C. W., Ratcliffe, P. J., and Mole, D. R. (2004) FEBS Lett., 576, 145–150.
Koivunen, P., Hirsila, M., Kivirikko, K. I., and Myllyharju, J. (2006) J. Biol. Chem., 281, 28712–28720.
Ehrismann, D., Flashman, E., Genn, D. N., Mathioudakis, N., Hewitson, K. S., Ratcliffe, P. J., and Schofield, C. J. (2007) Biochem. J., 401, 227–234.
McNeill, L. A., Flashman, E., Buck, M. R., Hewitson, K. S., Clifton, I. J., Jeschke, G., Claridge, T. D., Ehrismann, D., Oldham, N. J., and Schofield, C. J. (2005) Mol. Biosyst., 1, 321–324.
McNeill, L. A., Hewitson, K. S., Claridge, T. D., Seibel, J. F., Horsfall, L. E., and Schofield, C. J. (2002) Biochem. J., 367, 571–575.
Mole, D. R., Schlemminger, I., McNeill, L. A., Hewitson, K. S., Pugh, C. W., Ratcliffe, P. J., and Schofield, C. J. (2003) Bioorg. Med. Chem. Lett., 13, 2677–2680.
Smirnova, N. A., Rakhman, I., Moroz, N., Basso, M., Payappilly, J., Kazakov, S., Hernandez-Guzman, F., Gaisina, I. N., Kozikowski, A. P., Ratan, R. R., and Gazaryan, I. G. (2010) Chem. Biol., 17, 380–391.
Landazuri, M. O., Vara-Vega, A., Viton, M., Cuevas, Y., and del Peso, L. (2006) Biochem. Biophys. Res. Commun., 351, 313–320.
Chowdhury, R., McDonough, M. A., Mecinovic, J., Loenarz, C., Flashman, E., Hewitson, K. S., Domene, C., and Schofield, C. J. (2009) Structure, 17, 981–989.
Zhang, Q., Gu, J., Li, L., Liu, J., Luo, B., Cheung, H. W., Boehm, J. S., Ni, M., Geisen, C., Root, D. E., Polyak, K., Brown, M., Richardson, A. L., Hahn, W. C., Kaelin, W. G., Jr., and Bommi-Reddy, A. (2009) Cancer Cell, 16, 413–424.
Rohrbach, S., Simm, A., Pregla, R., Franke, C., and Katschinski, D. M. (2005) Biogerontology, 6, 165–171.
Welford, S. M., Bedogni, B., Gradin, K., Poellinger, L., Broome Powell, M., and Giaccia, A. J. (2006) Genes Dev., 20, 3366–3371.
Rantanen, K., Pursiheimo, J., Hogel, H., Himanen, V., Metzen, E., and Jaakkola, P. M. (2008) Mol. Biol. Cell, 19, 2231–2240.
Smirnova, N. A., Hushpulian, D. M., Ratan, R. R., and Gazaryan, I. G. (2011) in Drug Discovery and Development — Present and Future (Kapetanovic, I. M., ed.) ISBN 978-953-307-615-7, InTechOpen, pp. 295–322.
Murray, J. K., Balan, C., Allgeier, A. M., Kasparian, A., Viswanadhan, V., Wilde, C., Allen, J. R., Yoder, S. C., Biddlecome, G., Hungate, R. W., and Miranda, L. P. (2010) J. Comb. Chem., 12, 676–686.
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
Additional information
Published in Russian in Biokhimiya, 2012, Vol. 77, No. 10, pp. 1337–1349.
Electronic supplementary material
Rights and permissions
About this article
Cite this article
Smirnova, N.A., Hushpulian, D.M., Speer, R.E. et al. Catalytic mechanism and substrate specificity of HIF prolyl hydroxylases. Biochemistry Moscow 77, 1108–1119 (2012). https://doi.org/10.1134/S0006297912100033
Received:
Published:
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1134/S0006297912100033