Skip to main content
Erschienen in: CME 1-2/2022

10.02.2022 | Typ-2-Diabetes | CME Fortbildung

Perspektiven präventiver Therapie wider Schlaganfall und Demenz

Diabetes mellitus

verfasst von: Prof. Dr. med. Sebastian Jander

Erschienen in: CME | Ausgabe 1-2/2022

Einloggen, um Zugang zu erhalten

Zusammenfassung

Diabetes mellitus und arterielle Hypertonie sind nicht nur Risikofaktoren für ischämische und hämorrhagische Schlaganfälle, sondern bergen auch ein erhöhtes Risiko für kognitive Dysfunktion und Demenzentwicklung. Es zeichnet sich somit ab, dass kardiovaskuläre Risikofaktoren für die "Hirngesundheit" noch entscheidender sind als bisher gedacht. Dieser Beitrag ist ein Überblick über aktuelle pathophysiologische Konzepte und ihre Bedeutung für die Schlaganfall- und Demenzprävention.
Literatur
1.
Zurück zum Zitat Adams HP Jr, Bendixen BH, Kappelle LJ et al. Stroke. 1993;24:35-41 Adams HP Jr, Bendixen BH, Kappelle LJ et al. Stroke. 1993;24:35-41
2.
Zurück zum Zitat Hart RG Diener H-C, Coutts SB et al. Lancet Neurol. 2014;13:429-38 Hart RG Diener H-C, Coutts SB et al. Lancet Neurol. 2014;13:429-38
3.
Zurück zum Zitat Kang DW, Chalela JA, Ezzeddine MA, Warach S. Arch Neurol. 2003;60:1730-4 Kang DW, Chalela JA, Ezzeddine MA, Warach S. Arch Neurol. 2003;60:1730-4
4.
Zurück zum Zitat Wardlaw JM Smith C, Dichgans M. Lancet Neurol. 2013;12:483-97 Wardlaw JM Smith C, Dichgans M. Lancet Neurol. 2013;12:483-97
5.
Zurück zum Zitat Sanna T, Diener H-C, Passman RS et al. N Engl J Med. 2014;370:2478-86 Sanna T, Diener H-C, Passman RS et al. N Engl J Med. 2014;370:2478-86
6.
Zurück zum Zitat Perez MV, Mahaffey KW, Hedli H et al. N Engl J Med. 2019;381:1909-17 Perez MV, Mahaffey KW, Hedli H et al. N Engl J Med. 2019;381:1909-17
7.
Zurück zum Zitat Hart RG, Sharma M, Mundl H et al. N Engl J Med. 2018;378:2191-201 Hart RG, Sharma M, Mundl H et al. N Engl J Med. 2018;378:2191-201
8.
Zurück zum Zitat Diener H-C, Sacco RL, Easton JD et al. N Engl J Med. 2019;380:1906-17 Diener H-C, Sacco RL, Easton JD et al. N Engl J Med. 2019;380:1906-17
9.
Zurück zum Zitat Ruff CT Giugliano RP, Braunwald E et al. Lancet. 2014;383:955-62 Ruff CT Giugliano RP, Braunwald E et al. Lancet. 2014;383:955-62
10.
Zurück zum Zitat Diener H-C Connolly SJ, Ezekowitz MD et al. Lancet Neurol. 2010;9:1157-63 Diener H-C Connolly SJ, Ezekowitz MD et al. Lancet Neurol. 2010;9:1157-63
11.
Zurück zum Zitat Johnston SC, Easton JD, Farrant M et al. N Engl J Med. 2018;379:215-25 Johnston SC, Easton JD, Farrant M et al. N Engl J Med. 2018;379:215-25
12.
Zurück zum Zitat Johnston SC, Elm JJ, Easton JD, et al. Circulation. 2019;140:658-64 Johnston SC, Elm JJ, Easton JD, et al. Circulation. 2019;140:658-64
13.
Zurück zum Zitat Patti G, Sticchi A, Bisignani A et al. Am J Cardiol. 2019;124(4): 627-35 Patti G, Sticchi A, Bisignani A et al. Am J Cardiol. 2019;124(4): 627-35
14.
Zurück zum Zitat Benavente OR, Hart RG, McClure LA et al. SPS3 Investigators. N Engl J Med. 2012;367:817-25 Benavente OR, Hart RG, McClure LA et al. SPS3 Investigators. N Engl J Med. 2012;367:817-25
15.
Zurück zum Zitat Bowman L, Mafham M, Wallendszu K et al. ASCEND Study Collaborative Group. N Engl J Med. 2018;379:1529-39 Bowman L, Mafham M, Wallendszu K et al. ASCEND Study Collaborative Group. N Engl J Med. 2018;379:1529-39
16.
Zurück zum Zitat Larsson SC, Scott RA, Traylor M et al. Neurology. 2017;89:454-60 Larsson SC, Scott RA, Traylor M et al. Neurology. 2017;89:454-60
17.
Zurück zum Zitat Bangalore S, Toklu B, Gianos E et al. Am J Med. 2017;130:707-19 Bangalore S, Toklu B, Gianos E et al. Am J Med. 2017;130:707-19
18.
Zurück zum Zitat Cushman WC, Evans GW, Byington RP et al. ACCORD Study Group. N Engl J Med. 2010;362:1575-85 Cushman WC, Evans GW, Byington RP et al. ACCORD Study Group. N Engl J Med. 2010;362:1575-85
19.
Zurück zum Zitat Amarenco P, Bogousslavsky J, Callahan A 3rd et al. N Engl J Med. 2006;355:549-59 Amarenco P, Bogousslavsky J, Callahan A 3rd et al. N Engl J Med. 2006;355:549-59
20.
Zurück zum Zitat Callahan A, Amarenco P, Goldstein LB et al. Arch Neurol. 2011;68:1245-51 Callahan A, Amarenco P, Goldstein LB et al. Arch Neurol. 2011;68:1245-51
21.
Zurück zum Zitat Amarenco P, S Kim, Labreuche J et al. N Engl J Med. 2020;382:9-19 Amarenco P, S Kim, Labreuche J et al. N Engl J Med. 2020;382:9-19
22.
Zurück zum Zitat Amarenco P , S Kim, Labreuche J et al. Stroke. 2020;51:1231-9 Amarenco P , S Kim, Labreuche J et al. Stroke. 2020;51:1231-9
23.
Zurück zum Zitat Mitsios JP, Ekinci EI, Mitsios GP et al. J Am Heart Assoc. 2018;7(11):e007858. Mitsios JP, Ekinci EI, Mitsios GP et al. J Am Heart Assoc. 2018;7(11):e007858.
24.
Zurück zum Zitat Griffin SJ, Leaver JK, Irving GJ et al. Diabetologia. 2017 Sep;60:1620-1629. Griffin SJ, Leaver JK, Irving GJ et al. Diabetologia. 2017 Sep;60:1620-1629.
25.
Zurück zum Zitat Kernan WN, Viscoli CM, Furie KL et al. N Engl J Med. 2016;374:1321-31 Kernan WN, Viscoli CM, Furie KL et al. N Engl J Med. 2016;374:1321-31
26.
Zurück zum Zitat Palmer SC, Tendal B, Mustafa RA et al. BMJ. 2021;372:m4573. Palmer SC, Tendal B, Mustafa RA et al. BMJ. 2021;372:m4573.
27.
Zurück zum Zitat Gerstein HC, Hart R, Colhoun HM et al. Lancet Diabetes Endocrinol. 2020;8:106-14 Gerstein HC, Hart R, Colhoun HM et al. Lancet Diabetes Endocrinol. 2020;8:106-14
28.
Zurück zum Zitat Olsson B, Lautner R, Andreasson U et al. Lancet Neurol. 2016;15:673-84 Olsson B, Lautner R, Andreasson U et al. Lancet Neurol. 2016;15:673-84
29.
Zurück zum Zitat Viswanathan A, Rocca WA, Tzourio C. Neurology. 2009;72:368-74 Viswanathan A, Rocca WA, Tzourio C. Neurology. 2009;72:368-74
30.
Zurück zum Zitat Barnes DE, Yaffe K. Lancet Neurol. 2011;10:819-28 Barnes DE, Yaffe K. Lancet Neurol. 2011;10:819-28
31.
Zurück zum Zitat Ahtiluoto S, Polvikoski T, Peltonen M et al. Neurology. 2010;75:1195-202 Ahtiluoto S, Polvikoski T, Peltonen M et al. Neurology. 2010;75:1195-202
32.
Zurück zum Zitat Abner EL, Nelson PT, Kryscio RT et al. Alzheimers Dement. 2016;12:882-9 Abner EL, Nelson PT, Kryscio RT et al. Alzheimers Dement. 2016;12:882-9
33.
Zurück zum Zitat Arnold SE, Arvanitakis Z, Macauley-Rambach SL et al. Nat Rev Neurol. 2018 Mar;14:168-81 Arnold SE, Arvanitakis Z, Macauley-Rambach SL et al. Nat Rev Neurol. 2018 Mar;14:168-81
34.
Zurück zum Zitat Kullmann S Kleinridders A, Smal DM et al. Lancet Diabetes Endocrinol. 2020;8:524-534. Kullmann S Kleinridders A, Smal DM et al. Lancet Diabetes Endocrinol. 2020;8:524-534.
35.
Zurück zum Zitat Talbot K, WangH-Y, Kazi H et al. J Clin Invest. 2012;122:1316-38 Talbot K, WangH-Y, Kazi H et al. J Clin Invest. 2012;122:1316-38
36.
Zurück zum Zitat Brüning JC, Gautam D, Burks DJ et al. Science. 2000;289:2122-5 Brüning JC, Gautam D, Burks DJ et al. Science. 2000;289:2122-5
37.
Zurück zum Zitat Heni M, Schöpfer P, Peter A et al. Acta Diabetol. 2014;51:679-81 Heni M, Schöpfer P, Peter A et al. Acta Diabetol. 2014;51:679-81
38.
Zurück zum Zitat Launer LJ, Miller ME, Williamson JD et al. Lancet Neurol. 2011;10:969-77 Launer LJ, Miller ME, Williamson JD et al. Lancet Neurol. 2011;10:969-77
39.
Zurück zum Zitat Biessels GJ, Verhagen C, Janssen J et al. Diabetes Care. 2019;42:1930-8 Biessels GJ, Verhagen C, Janssen J et al. Diabetes Care. 2019;42:1930-8
40.
Zurück zum Zitat Cukierman-Yaffe T, Gerstein HC, Colhoun HM et al. Lancet Neurol. 2020;19:582-90 Cukierman-Yaffe T, Gerstein HC, Colhoun HM et al. Lancet Neurol. 2020;19:582-90
41.
Zurück zum Zitat Craft S, Baker LD, Montine TJ et al. Arch Neurol. 2012;69:29-38 Craft S, Baker LD, Montine TJ et al. Arch Neurol. 2012;69:29-38
42.
Zurück zum Zitat Craft S, Raman R, Chow TW et al. JAMA Neurol. 2020;77:1099-109 Craft S, Raman R, Chow TW et al. JAMA Neurol. 2020;77:1099-109
Metadaten
Titel
Perspektiven präventiver Therapie wider Schlaganfall und Demenz
Diabetes mellitus
verfasst von
Prof. Dr. med. Sebastian Jander
Publikationsdatum
10.02.2022
Verlag
Springer Medizin
Erschienen in
CME / Ausgabe 1-2/2022
Print ISSN: 1614-371X
Elektronische ISSN: 1614-3744
DOI
https://doi.org/10.1007/s11298-021-2289-3

Weitere Artikel der Ausgabe 1-2/2022

CME 1-2/2022 Zur Ausgabe

Praxisempfehlungen der Deutschen Diabetes Gesellschaft

Kurz, prägnant und aktuell: Die Praxisempfehlungen der Deutschen Diabetes Gesellschaft.