Skip to main content
Erschienen in: MMW - Fortschritte der Medizin 1/2022

01.04.2022 | Neuropathischer Schmerz | FB_CME

Was Hausärzte zu Indikation, Evidenz und Wirkung wissen sollten

Cannabinoide zur Therapie chronischer Nervenschmerzen und Spastik

verfasst von: Prof. Dr. med. Matthias Karst

Erschienen in: MMW - Fortschritte der Medizin | Sonderheft 1/2022

Einloggen, um Zugang zu erhalten

Auszug

Standardmedikamente zur Behandlung von chronischen Nervenschmerzen führen bei weniger als 50% der Betroffenen zu einer zufriedenstellenden Schmerzlinderung. Das Endocannabinoidsystem ist bei der Entstehung sowie Aufrechterhaltung dieser Schmerzen beteiligt. Cannabinoide modifizieren die Erregbarkeit dieses Systems. Dieser Beitrag gibt einen Überblick über die neurobiologischen Wirkungsmechanismen sowie über die aktuelle Datenlage und Evidenz zur klinischen Anwendung von medizinischen Cannabispräparaten bei chronischen neuropathischen Schmerzen und Spastik.
Literatur
1.
Zurück zum Zitat Bouhassira D. Rev Neurol. 2019;175:16-25 Bouhassira D. Rev Neurol. 2019;175:16-25
2.
Zurück zum Zitat Van Hecke O, Austin SK, Khan RA et al. Pain. 2014;155:654-62 Van Hecke O, Austin SK, Khan RA et al. Pain. 2014;155:654-62
3.
Zurück zum Zitat Bouhassira D, Lanteri-Minet M, Attal N et al. Pain. 2008;136:380-7 Bouhassira D, Lanteri-Minet M, Attal N et al. Pain. 2008;136:380-7
4.
Zurück zum Zitat Colloca L, Ludman T, Bouhassira D et al. Nat Rev Dis Primers. 2017;3:17002 Colloca L, Ludman T, Bouhassira D et al. Nat Rev Dis Primers. 2017;3:17002
5.
Zurück zum Zitat Vachon-Presseau E, Tetreault P, Petre B et al. Brain. 2016;139:1958-70 Vachon-Presseau E, Tetreault P, Petre B et al. Brain. 2016;139:1958-70
6.
Zurück zum Zitat Campos RMP, Aguiar AF, Paes-Collu Y et al. Front Physiol. 2021;12:785176 Campos RMP, Aguiar AF, Paes-Collu Y et al. Front Physiol. 2021;12:785176
7.
Zurück zum Zitat Morena M, Patel S et al. Neuropsychopharmacol. 2016;41:80-102 Morena M, Patel S et al. Neuropsychopharmacol. 2016;41:80-102
8.
Zurück zum Zitat Hill MN, Lee FS. Biological Psychiatry. 2016;79:792-3 Hill MN, Lee FS. Biological Psychiatry. 2016;79:792-3
9.
Zurück zum Zitat Karhson DS, Hardan AY et al. Transl Psychiatry. 2016;6:e905 Karhson DS, Hardan AY et al. Transl Psychiatry. 2016;6:e905
10.
Zurück zum Zitat Åkerblom S, Perrin S et al. Int J Behav Med. 2017;24:249-59 Åkerblom S, Perrin S et al. Int J Behav Med. 2017;24:249-59
11.
Zurück zum Zitat Muller C, Morales P, Reggio PH. Front Mol Neurosci. 2019;11:487 Muller C, Morales P, Reggio PH. Front Mol Neurosci. 2019;11:487
12.
Zurück zum Zitat Aviram J, Lewitus GM, Pud D et al. Pharmacol Res. 2021;169:105651 Aviram J, Lewitus GM, Pud D et al. Pharmacol Res. 2021;169:105651
13.
14.
Zurück zum Zitat Finnerup NB, Attal N, Haroutounian S et al. Lancet Neurol. 2015;14:162-73 Finnerup NB, Attal N, Haroutounian S et al. Lancet Neurol. 2015;14:162-73
15.
Zurück zum Zitat Sackett DL, Rosenberg WM, Gray JA et al. BMJ. 1996;312:71-2 Sackett DL, Rosenberg WM, Gray JA et al. BMJ. 1996;312:71-2
16.
Zurück zum Zitat Atkins D, Best D, Briss PA et al. BMJ. 2004;328:1490 Atkins D, Best D, Briss PA et al. BMJ. 2004;328:1490
17.
Zurück zum Zitat Petzke F, Tölle T, Fitzcharles MA et al. CNS Drugs. 2022;36:31-44 Petzke F, Tölle T, Fitzcharles MA et al. CNS Drugs. 2022;36:31-44
18.
Zurück zum Zitat Andreae MH, Carter GM, Shaparin N et al. J Pain. 2015;16:1221-32 Andreae MH, Carter GM, Shaparin N et al. J Pain. 2015;16:1221-32
19.
Zurück zum Zitat Dykukha I, Malessa R, Essner U et al. Pain Med. 2021;22:861-74 Dykukha I, Malessa R, Essner U et al. Pain Med. 2021;22:861-74
20.
Zurück zum Zitat Finnerup MA, Attal N, Haroutounian S et al. Lancet Neurol. 2015;14:162-73 Finnerup MA, Attal N, Haroutounian S et al. Lancet Neurol. 2015;14:162-73
21.
Zurück zum Zitat Fisher E, Moore RA, Fogarty AE et al. Pain. 2021;162:S45-66 Fisher E, Moore RA, Fogarty AE et al. Pain. 2021;162:S45-66
22.
Zurück zum Zitat Mücke M, Philipps T, Radbruch L et al. Cochrane Database Syst Rev. 2018;3:CD012182 Mücke M, Philipps T, Radbruch L et al. Cochrane Database Syst Rev. 2018;3:CD012182
23.
Zurück zum Zitat Petzke F, Enax-Krumrova EK, Häuser W. Schmerz. 2016:30:62-88 Petzke F, Enax-Krumrova EK, Häuser W. Schmerz. 2016:30:62-88
24.
Zurück zum Zitat Wang SV, Schneeweiss S, Gagne JJ et al. Clin Pharmacol Ther. 2019;105:1156-63 Wang SV, Schneeweiss S, Gagne JJ et al. Clin Pharmacol Ther. 2019;105:1156-63
25.
Zurück zum Zitat Karst M, Passie T. Dtsch Artztebl Int. 2018;115:143 Karst M, Passie T. Dtsch Artztebl Int. 2018;115:143
26.
Zurück zum Zitat Ellis RJ, Toperoff W, Vaida F et al. Neuropsychopharmacoly. 2009;34:672-80 Ellis RJ, Toperoff W, Vaida F et al. Neuropsychopharmacoly. 2009;34:672-80
27.
Zurück zum Zitat De Vita MJ, Moskal D, Maisto SA et al. JAMA Psychiatry. 2018;75:1118-27 De Vita MJ, Moskal D, Maisto SA et al. JAMA Psychiatry. 2018;75:1118-27
28.
Zurück zum Zitat Aviram J, Lewitus GM, Vysotski Y et al. Front Pharmacol. 2021;12:613805 Aviram J, Lewitus GM, Vysotski Y et al. Front Pharmacol. 2021;12:613805
29.
Zurück zum Zitat Campbell G, Stockings E, Nielsen S. Eur Arch Psychia Clin Neurosci. 2019;269:135-44 Campbell G, Stockings E, Nielsen S. Eur Arch Psychia Clin Neurosci. 2019;269:135-44
30.
Zurück zum Zitat Weizman L, Dayan L, Brill S et al. Neurology. 2018;91:e1285-94 Weizman L, Dayan L, Brill S et al. Neurology. 2018;91:e1285-94
31.
Zurück zum Zitat Hoggart B, Ratcliffe S, Ehler E et al. J Neurol. 2015;262:27-40 Hoggart B, Ratcliffe S, Ehler E et al. J Neurol. 2015;262:27-40
32.
Zurück zum Zitat Schimrigk S, Marziniak M, Neubauer C et al. Eur Neurol. 2017;78:320-9 Schimrigk S, Marziniak M, Neubauer C et al. Eur Neurol. 2017;78:320-9
33.
Zurück zum Zitat Feinstein AR, Horwitz RI. N Engl J Med. 1982;307:1611-7 Feinstein AR, Horwitz RI. N Engl J Med. 1982;307:1611-7
34.
Zurück zum Zitat Hjorthøj C, La Cour P, Nordentoft M et al. Eur J Pain. 2022;26:480-91 Hjorthøj C, La Cour P, Nordentoft M et al. Eur J Pain. 2022;26:480-91
35.
Zurück zum Zitat Wang L, Hong PJ, May C et al. BMJ. 2021;378:n1034 Wang L, Hong PJ, May C et al. BMJ. 2021;378:n1034
36.
Zurück zum Zitat Zeraatkar D, Cooper MA, Agarwal A et al. medRxiv, 2022; doi:10.1101/2021.05.27.21257921 Zeraatkar D, Cooper MA, Agarwal A et al. medRxiv, 2022; doi:10.1101/2021.05.27.21257921
37.
Zurück zum Zitat Zeng L, Lytvyn L, Wang X etal. BMJ Open. 2021;0:e050831 Zeng L, Lytvyn L, Wang X etal. BMJ Open. 2021;0:e050831
38.
Zurück zum Zitat Noori A, Miroshnychenko A, Shergill Y et al. BMJ Open. 2021;11:e047717 Noori A, Miroshnychenko A, Shergill Y et al. BMJ Open. 2021;11:e047717
39.
Zurück zum Zitat Busse JW, Vankrunkelsven P, Zang L et al. BMJ. 2021;374:n2040 Busse JW, Vankrunkelsven P, Zang L et al. BMJ. 2021;374:n2040
40.
Zurück zum Zitat Novotna A, Mares J, Ratcliffe S et al. Eur J Neurol. 2011;18:1122-31 Novotna A, Mares J, Ratcliffe S et al. Eur J Neurol. 2011;18:1122-31
41.
Zurück zum Zitat Patti F, Chisari CG, Solaro C et al. Neuol Sci. 2020;41:2905-13 Patti F, Chisari CG, Solaro C et al. Neuol Sci. 2020;41:2905-13
42.
Zurück zum Zitat Karst M, Wippermann S, Ahrens J. Drugs. 2010;70:2409-38 Karst M, Wippermann S, Ahrens J. Drugs. 2010;70:2409-38
43.
Zurück zum Zitat Cremer-Schaeffer P, Schmidt-Wolf G, Broich K. Schmerz. 2019;33:415-23 Cremer-Schaeffer P, Schmidt-Wolf G, Broich K. Schmerz. 2019;33:415-23
44.
Zurück zum Zitat Beaulieu P, Boulanger A et al. Can J Anaesth. 2016;63:608-24 Beaulieu P, Boulanger A et al. Can J Anaesth. 2016;63:608-24
45.
Zurück zum Zitat Grotenhermen F, Häußermann K. Cannabis - Verordnungshilfe für Ärzte. 1. Aufl. Wissenschaftliche Verlagsgesellschaft, Stuttgart. 2017. Grotenhermen F, Häußermann K. Cannabis - Verordnungshilfe für Ärzte. 1. Aufl. Wissenschaftliche Verlagsgesellschaft, Stuttgart. 2017.
46.
Zurück zum Zitat Tashkin DP. Ann Am Thorac Soc. 2013;10:239-47 Tashkin DP. Ann Am Thorac Soc. 2013;10:239-47
47.
Zurück zum Zitat Johnson JR, Lossignol D et al. J Pain Symptom Manage. 2013;46:207-18 Johnson JR, Lossignol D et al. J Pain Symptom Manage. 2013;46:207-18
48.
Zurück zum Zitat Wall ME, Perez-Reyes M. J Clin Pharmacol. 1981;21:178S-89S Wall ME, Perez-Reyes M. J Clin Pharmacol. 1981;21:178S-89S
49.
Zurück zum Zitat Grotenhermen F. Clin Pharmacokinet. 2003;42:327-60 Grotenhermen F. Clin Pharmacokinet. 2003;42:327-60
50.
Zurück zum Zitat Bhaskar A, Bell A, Boivin M et al. J Cannabis Res. 2021;3:22 Bhaskar A, Bell A, Boivin M et al. J Cannabis Res. 2021;3:22
51.
Zurück zum Zitat Huestis MA. Chem Biodivers. 2007;4:1770-804 Huestis MA. Chem Biodivers. 2007;4:1770-804
52.
Zurück zum Zitat Karschner EL, Darwin WD, Goodwin RS et al. Clin Chem. 2011;57:66-75 Karschner EL, Darwin WD, Goodwin RS et al. Clin Chem. 2011;57:66-75
53.
Zurück zum Zitat ElSohly MA, Gut W, Walker LA. Med Cannabis Cannabinoids. 2018;1:44-53 ElSohly MA, Gut W, Walker LA. Med Cannabis Cannabinoids. 2018;1:44-53
Metadaten
Titel
Was Hausärzte zu Indikation, Evidenz und Wirkung wissen sollten
Cannabinoide zur Therapie chronischer Nervenschmerzen und Spastik
verfasst von
Prof. Dr. med. Matthias Karst
Publikationsdatum
01.04.2022
Verlag
Springer Medizin
Erschienen in
MMW - Fortschritte der Medizin / Ausgabe Sonderheft 1/2022
Print ISSN: 1438-3276
Elektronische ISSN: 1613-3560
DOI
https://doi.org/10.1007/s15006-022-0828-9

Weitere Artikel der Sonderheft 1/2022

MMW - Fortschritte der Medizin 1/2022 Zur Ausgabe